
દેશમાં સામાન્ય બજેટ 1 ફેબ્રુઆરીએ રજૂ થવાનું છે. મોદી સરકાર 3.0નું આ પહેલુ પૂર્ણ બજેટ છે. ભારતના ઇતિહાસમાં બજેટ સાથે જોડાયેલી ઘણી વાતો છે જે તમને કદાચ ખબર પણ નહી હોય .ભારત પરંપરાઓનો દેશ છે. એવામાં બજેટમા પણ એવી ઘણી પરંપરાઓ છે જે આજે પણ અનુસરવામાં આવે છે. ત્યારે આવો જાણીએ દેશમાં રજૂ થનારા બજેટને લઇને રસપ્રદ માહિતી.
સૌથી લાંબુ બજેટ ભાષણ કોનું ?
અત્યાર સુધીનું સૌથી લાંબુ બજેટ ભાષણ આપવાનો રેકોર્ડ વર્તમાન નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણના નામે છે. વર્ષ 2020 ના બજેટ દરમિયાન તેમણે 2 કલાક અને 42 મિનિટનું ભાષણ આપ્યું. રસપ્રદ વાત એ છે કે આમ છતાં તેમના બજેટ ભાષણની સ્ક્રિપ્ટના બે પાના બાકી રહ્યા.
સૌથી ટૂંકુ બજેટ ભાષણ કોનું ?
શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે દેશમાં સૌથી ટૂંકું ભાષણ કોણે આપ્યું? 1977માં, નાણામંત્રી હિરુભાઈ મૂળજીભાઈ પટેલે સૌથી ટૂંકું ભાષણ આપ્યું હતું. તેમનું ભાષણ ફક્ત 800 શબ્દોનું હતું.
સૌથી વધારે શબ્દો વાળુ બજેટ ભાષણ કોનું ?
દેશના 14મા વડા પ્રધાન ડૉ. મનમોહન સિંહ પણ એક સમયે નાણામંત્રી હતા. તેમણે અર્થતંત્રમાં પરિવર્તન લાવનારુ બજેટ ભાષણ આપ્યું હતું. 1991માં તેમનું બજેટ ભાષણ 18,650 શબ્દોનું હતું. આ ભાષણ સૌથી વધુ શબ્દો ધરાવતું બજેટ ભાષણ હતું.
બજેટ દસ્તાવેજો લીક થયા હતા ખરા ?
આપણે જોઇએ છીએ કે આજના સમયમાં પરીક્ષાના પેપરો લીક થઈ રહ્યા છે. પરંતુ શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે દેશના સામાન્ય બજેટ દસ્તાવેજ પણ લીક થયા હોય ? જી, હા આવુ બન્યુ હતું વર્ષ 1950માં કે જ્યારે બજેટ દસ્તાવેજો લીક થયા હતા. આ ઘટના પછી રાષ્ટ્રપતિ ભવનમાં બજેટ ભાષણનું છાપકામ બંધ થઈ ગયું. તેનું છાપકામ મિન્ટો રોડ સ્થિત સરકારી પ્રેસમાં શરૂ થયું. થોડા વર્ષો પછી 1980 તેનું પ્રિન્ટિંગ નોર્થ બ્લોક એટલે કે નાણા મંત્રાલયની અંદર ખસેડવામાં આવ્યું.
બજેટ કેટલી ભાષામાં છપાય ?
ભારતમાં 1955-56 પહેલા દેશનું સામાન્ય બજેટ અંગ્રેજીમાં છાપવામાં આવતું હતું. પરંતુ આ પછી તે હિન્દીમાં પ્રકાશિત થવા લાગ્યું.
બજેટ રજૂ કરનાર પ્રથમ મહિલા કોણ?
આઝાદી પછી પહેલી વાર કોઈ મહિલાએ બજેટ રજૂ કર્યું છે. આ મહિલાનું નામ ભારતના ભૂતપૂર્વ વડા પ્રધાન ઇન્દિરા ગાંધી હતું. તેમણે પોતે 1970માં બજેટ રજૂ કર્યું હતું. કારણ કે તે સમયે તે પોતે નાણામંત્રી હતા.
દેશમાં ક્યારે થઇ બજેટની શરૂઆત ?
ભારતમાં બજેટની શરૂઆત 1860માં થઈ હતી. કેલેન્ડર પર તારીખ 7 એપ્રિલ હતી, જ્યારે જેમ્સ વિલ્સન દ્વારા પહેલું બજેટ રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું. આઝાદી પછી દેશનું પહેલું બજેટ 26 નવેમ્બર 1947 ના રોજ રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું. તત્કાલીન નાણામંત્રી આર. ના. આ બજેટ ષણમુખમ ચેટ્ટી દ્વારા રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું.
Source link