ભારતની પ્રથમ કારની કહાની… રતન ટાટાએ કેવી રીતે બનાવી ઇન્ડિકા કાર

1880ના દાયકામાં જ્યારે જમશેદજી ટાટાએ એક સપનું જોયું હતું. ભારતનો પોતાનો સ્ટીલ પ્લાન્ટ ત્યારે દુનિયા હસી પડી. ખાસ કરીને અંગ્રેજો જેઓ માનવા તૈયાર ન હતા કે ભારતીયો આવું કંઈક કરી શકે છે. પણ એવું થયું. તે વિશ્વની સૌથી મોટી સ્ટીલ કંપનીઓમાંની એક બની. લગભગ 100 વર્ષ પછી આવું જ બીજું સપનું જોવા મળ્યું.

સંપૂર્ણ ભારતીય કાર બનાવવા માટે. તમે સાચું સાંભળ્યું છે કે, 1990 સુધી ભારતે અવકાશયાન અને મિસાઈલ બનાવી હતી. પરંતુ દેશ પાસે એવી કાર નહોતી જેને તે સંપૂર્ણપણે ભારતીય કહી શકે. તેથી રતન ટાટાએ આ પહેલ કરી અને તે પણ પૂર્ણ કર્યું. આજે અમે તમને આ સપનાની એટલે કે, પ્રથમ ભારતીય કાર ‘ઇન્ડિકા’ના નિર્માણની વાર્તા કહી રહ્યા છે.

1995માં ઇન્ડિકાના નિર્માણનું કામ શરૂ થયું

રતન ટાટાએ 1995માં આ મિશન પર કામ શરૂ કર્યું હતું. ત્યાં સુધીમાં તેઓ ટાટા ગ્રુપ અને ટાટા મોટર્સના ચેરમેન પણ બની ગયા હતા. તેમણે કહ્યું કે, અમે એવી કાર બનાવીશું જે ઝેન સાઈઝની હશે, જેમાં એમ્બેસેડર જેટલી ઈન્ટરનલ સ્પેસ હશે, જેની કિંમત મારુતિ 800 જેવી હશે અને ડીઝલના સસ્તા દર પર ચાલશે. જેમ બધાએ જમશેદજી ટાટાના સ્વપ્નને નકારી કાઢ્યું હતું, તેવી જ રીતે રતન ટાટાના નિવેદન પર બધા હસી પડ્યા કે ભારત પોતાની કાર બનાવી શકે છે. પરંતુ રતન ટાટાએ બધાને ખોટા સાબિત કર્યા અને ટાટા ઇન્ડિકા બનાવીને સફળ થયા, જેમના નામમાં પણ ભારતીયતાની સંપૂર્ણ ઝલક હતી.

પુણે સ્થિત આ કંપનીને સોંપ્યું કામ

રતન ટાટાએ ઇન્ડિકા બનાવવાનું કામ પૂણેમાં તેની કંપનીના એન્જિનિયરિંગ રિસર્ચ સેન્ટરના એન્જિનિયરોને સોંપ્યું હતું. આ કામ સરળ નહોતું, તે પણ એવી કંપની માટે કે જેણે પહેલાં ક્યારેય કાર બનાવી ન હતી. પછી તેની ડિઝાઇન પણ એવી હોવી જોઈતી હતી કે ભારતીય પરિવાર માટે પૂરતી જગ્યા હોવાનો રતન ટાટાનો પડકાર પૂરો થઈ શકે. તેની ટ્રાન્સમિશન સિસ્ટમ અને એન્જિન બધું આ એન્જિનિયરોએ ડિઝાઇન કર્યું હતું. પછી જ્યારે આ કાર આખરે તૈયાર થઈ, ત્યારે કારના વ્યવસાય સાથે જોડાયેલા દરેક વ્યક્તિ અને ભારતીયો તેને જોતા રહી ગયા.

કાર બનાવવા માટે મેન્યુફેક્ચરિંગ પ્લાન્ટની જરૂર હતી

આ બધું એટલું સહેલાઈથી બન્યું ન હતું. કાર બનાવવા માટે મેન્યુફેક્ચરિંગ પ્લાન્ટની જરૂર હતી જે તે સમયે અસ્તિત્વમાં નહોતો. નવા પ્લાન્ટ માટે $2 બિલિયનની જરૂર હતી, જે તે સમયે ટાટા માટે રોકાણ કરવું શક્ય ન હતું. અહીં ફરી રતન ટાટાનું મન ભટક્યું. તેણે દુનિયાભરમાં શોધખોળ શરૂ કરી અને ઓસ્ટ્રેલિયામાં એક બંધ નિસાન પ્લાન્ટ મળ્યો. ટાટાના એન્જિનિયરો ત્યાં પહોંચ્યા અને સમગ્ર સામગ્રીને અનપેક કરીને દરિયાઈ માર્ગે સુરક્ષિત રીતે પુણે લઈ આવ્યા અને આખો પ્લાન્ટ અહીં સ્થાપિત કર્યો. આ કામ માત્ર 6 મહિનામાં અને તે પણ નવા પ્લાન્ટની કિંમતના માત્ર 20%ના ખર્ચ પર તૈયાર કર્યો.

1998માં ટાટા ઇન્ડિકાને પ્રથમ વખત કરાઈ લોન્ચ

1998એ વર્ષ હતું જ્યારે ટાટા ઇન્ડિકા લોન્ચ કરવામાં આવી હતી. લોકોને ઇન્ડિકા ખૂબ જ પસંદ આવી. કારનું ખૂબ જ બુકિંગ થયું, ઘણી કાઈ વેચાઈ ગઈ. પરંતુ થોડા સમય પછી ફરિયાદો પણ આવવા લાગી. દેશથી લઈ વિદેશની કંપનીઓ હાથ ધોઈને ટાટા કંપનીની પાછળ પડી ગઈ હતી. ફરી એક વાર રતન ટાટા તેમની કંપનીની સામે દિવાલની જેમ ઊભા હતા. કંપનીને તમામ ખામીઓ દૂર કરવા પ્રેરિત કર્યા. ઈન્ડિકાને 2001માં નવા નામ અને પંચલાઈન સાથે ફરીથી લોન્ચ કરવામાં આવી હતી. નામ ઈન્ડિકા V2 અને પંચલાઈન હતી ‘ઈવન મોર કાર પર કાર’.

ફરીથી લોન્ચ કર્યા પછી રેકોર્ડ વેચાણ

જે કાર અને કંપની પરથી લોકોએ આશા છોડી દીધી હતી તે કાર અને કંપની ફરી એકવાર લોકપ્રિય બની છે. આ કાર રિ-લોન્ચ કર્યા પછી એટલી બધી વેચાઈ કે તે સમયે સૌથી વધુ વેચાતી કાર બની ગઈ અને 18 મહિનામાં 1 લાખ કાર વેચાઈ ગઈ.

સૌથી મોટું જોખમ, જોખમ ન લેવું એ છે…

એકવાર રતન ટાટાને આ પ્રશ્ન પૂછવામાં આવ્યો કે, તેમણે આ ભારતીય કાર બનાવવાનો જોખમી નિર્ણય કેમ લીધો? તો રતને જવાબ આપ્યો – મને દ્રઢ વિશ્વાસ હતો કે આપણા એન્જીનિયરો, જેઓ અવકાશમાં રોકેટ મોકલી શકે છે, તે આપણી પોતાની કાર પણ બનાવી શકે છે. અને જ્યારે અમે ચેલેન્જ સ્વીકારી ત્યારે અમે દેશ અને દુનિયામાં જ્યાં પણ હતા ત્યાં જઈને નિપુણતા મેળવી. એટલા માટે આ કારમાં જે હતું તે આપણું હતું. તેથી જ મારા માટે રાષ્ટ્રીય સિદ્ધિ તરીકે ઇન્ડિકા એક અદ્ભુત લાગણી હતી…

રતન ટાટાની આ ગુણવત્તા તેમને બીજા બધા કરતા અલગ બનાવે છે. પછી જેમ તેઓ કહેતા હતા – સૌથી મોટું જોખમ, જોખમ ન લેવું એ છે… ઈન્ડિકા બનાવવી એ આનું ઉત્તમ ઉદાહરણ હતું.