ભારતીય રિઝર્વ બેંક સોમવારથી મોનેટરી પોલિસીની બેઠક શરૂ કરવા જઈ રહી છે. સપ્ટેમ્બરના મહિનામાં અમેરિકી ફેડે વ્યાજદરોમાં 0.50 ટકાના કાપની જાહેરાત કરી હતી. આવામાં સૌથી મોટો સવાલ છે કે એમપીસીની ત્રણ દિવસ ચાલતી બેઠક પછી આરબીઆઈ પોલિસી રેટમાં કાપ મૂકશે? કે સતત 10મી વાર વ્યાજદરોને ફ્રીજ રાખશે.
જો કે દેશમાં મોંઘવારી દર સતત બે મહિનાથી 4 ટકાની નીચે જોવા મળી રહ્યો છે. બીજી તરફ, આરબીઆઈ ઘણી વખત નિર્દેશ કરી રહી છે કે દેશની પરિસ્થિતિઓને ધ્યાનમાં રાખીને પોલિસી રેટમાં ફેરફાર કરવામાં આવશે. અન્ય દેશોને જોઈને નહીં. આવી સ્થિતિમાં, નિષ્ણાતોનું અનુમાન છે કે આ વખતે પણ RBI MPC વ્યાજ દરોમાં કોઈ ફેરફાર કરશે નહીં. જોકે, છેલ્લી બે બેઠકોમાં વ્યાજદરમાં ઘટાડો કરવાની હિમાયત કરનારા લોકોની સંખ્યામાં વધારો થયો છે.
જાણકારો અનુસાર છૂટક ફુગાવાની હવે ચિંતાનો વિષય બનેલો છે. તેમજ પશ્ચિમ એશિયા સંકટ વધુ બદ્દતર થવાની શક્યતા છે. જેની અસર ક્રૂડ અને કોમોડિટીના ભાવ પર પડશે. આ મહિનાની શરૂઆતમાં સરકારે આરબીઆઈના દર નક્કી કરતી સમિતિની રચના કરી છે.
ત્રણ નવા નિયુક્ત બાહ્ય સભ્યો સાથે પુનઃરચિત સમિતિ સોમવારે તેની પ્રથમ બેઠક શરૂ કરશે. MPCના અધ્યક્ષ RBI ગવર્નર શક્તિકાંત દાસ બુધવારે (9 ઓક્ટોબર) ત્રણ દિવસની બેઠકના પરિણામોની જાહેરાત કરશે. ભારતીય રિઝર્વ બેંકે ફેબ્રુઆરી 2023 થી રેપો રેટને 6.5 ટકા પર યથાવત રાખ્યો છે. નિષ્ણાતો માને છે કે ડિસેમ્બરમાં જ આમાં થોડી છૂટછાટનો અવકાશ છે.
કન્ઝ્યુમર પ્રાઇસ ઇન્ડેક્સ (CPI) આધારિત છૂટક ફુગાવો ચાર ટકા (બે ટકા ઉપર કે નીચે) રહે તેની ખાતરી કરવાનું કામ સરકારે કેન્દ્રીય બેંકને સોંપ્યું છે. વર્તમાન પરિપ્રેક્ષ્યમાં, નિષ્ણાતો માને છે કે RBI કદાચ યુએસ ફેડરલ રિઝર્વને અનુસરશે નહીં, જેણે બેન્ચમાર્ક દરોમાં 0.5 ટકાનો ઘટાડો કર્યો છે. આરબીઆઈ કેટલાક અન્ય વિકસિત દેશોની મધ્યસ્થ બેંકોને પણ અનુસરશે નહીં, જેમણે વ્યાજ દરમાં ઘટાડો કર્યો છે.
વ્યાજ દરો કેમ સ્થિર રહી શકે છે
મળતી માહિતી અનુસાર, રેપો રેટ કે એમપીસીના વલણમાં કોઈ ફેરફારની અપેક્ષા રાખતા નથી. તેનું કારણ એ છે કે સપ્ટેમ્બર અને ઓક્ટોબરમાં ફુગાવો પાંચ ટકાથી ઉપર રહેશે અને વર્તમાન નીચો ફુગાવો બેઝ ઇફેક્ટને કારણે છે. વધુમાં, કોર ફુગાવો ધીમે ધીમે વધી રહ્યો છે. સબનવીસે કહ્યું કે વધુમાં, તાજેતરનો ઈરાન-ઈઝરાયેલ સંઘર્ષ વધુ ઊંડો થઈ શકે છે અને અહીં અનિશ્ચિતતા છે. તેથી, નવા સભ્યો માટે પણ યથાસ્થિતિ સૌથી સંભવિત વિકલ્પ છે
કટ ક્યારે થઈ શકે છે?
મળતી માહિતી અનુસાર, પ્રથમ ત્રિમાસિક ગાળામાં GDP વૃદ્ધિ MPCના અંદાજ કરતાં નીચી રહેવાની અને બીજા ક્વાર્ટરમાં છૂટક ફુગાવાના અનુમાનને જોતાં, અમે માનીએ છીએ કે ઓક્ટોબર-2024ની નીતિ સમીક્ષામાં વલણમાં સુધારો કરવામાં આવશે. તેને તટસ્થમાં બદલવું યોગ્ય હોઈ શકે છે. તેમણે કહ્યું કે આ પછી ડિસેમ્બર, 2024 અને ફેબ્રુઆરી, 2025માં રેપો રેટમાં 0.25 ટકાનો ઘટાડો થઈ શકે છે. સિગ્નેચર ગ્લોબલ (ઈન્ડિયા) લિમિટેડના સ્થાપક અને અધ્યક્ષ પ્રદીપ અગ્રવાલે જણાવ્યું હતું કે રિયલ એસ્ટેટ ઉદ્યોગ અને વિકાસકર્તા સમુદાયની સાથે ઘર ખરીદનારા વ્યાજદરમાં કાપની અપેક્ષા રાખી રહ્યા છે, પરંતુ મધ્યસ્થ બેંક સંભવતઃ વ્યાજ દરો યથાવત રાખશે. સતત દસમી વખત.
Source link
