લોકસભા 2024ના પરિણામો આવ્યા ત્યારે હરિયાણામાં ભાજપ સરકાર વિરુદ્ધ ઉગ્ર એન્ટિ-ઈન્કમ્બન્સી જોવા મળી હતી. જ્યારે ભાજપની લોકસભા બેઠકોનો આંકડો અડધો થઈ ગયો છે, ત્યારે વિધાનસભામાં પણ પાર્ટીનું પ્રદર્શન ખરાબ રહ્યું છે. જો કે આ પરિણામના 130 દિવસ બાદ આવેલા વિધાનસભા ચૂંટણીના પરિણામોએ સૌને ચોંકાવી દીધા છે. હરિયાણાની ચૂંટણી 2024માં બીજેપી 2019ની સરખામણીમાં મોટી જીત નોંધાવે તેમ લાગે છે.
ચૂંટણી પંચના મતે ભાજપ 48 બેઠકો જીતી શકે છે. 90 સીટોવાળી હરિયાણા વિધાનસભામાં સરકાર બનાવવા માટે 46 ધારાસભ્યોની જરૂર છે. માત્ર 130 દિવસમાં આટલી મોટી ઉથલપાથલ વચ્ચે સવાલ એ ઉઠી રહ્યો છે કે ભાજપ અને આરએસએસ આટલી મોટી એન્ટી ઈન્કમ્બન્સી કેવી રીતે મેનેજ કરી શક્યા?
RSSના અધિકારીઓ 4 મહિના પહેલા મેદાનમાં પ્રવેશ્યા
જે રીતે 2023માં મધ્યપ્રદેશની ચૂંટણી દરમિયાન રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘના અધિકારીઓ મેદાનમાં ઉતર્યા હતા, તેવી જ રીતે હરિયાણામાં સંઘના અધિકારીઓએ ચાર્જ સંભાળ્યો હતો. જુલાઈના મધ્યમાં, સંઘના અધિકારીઓએ હરિયાણાની સીધી કમાન સંભાળી હતી. ભાજપે સંઘના ફીડબેકના આધારે રણનીતિ તૈયાર કરી હતી. એવા ઘણા પ્રસંગો હતા જ્યારે ભાજપ સંગઠન અને સરકારના વરિષ્ઠ લોકો પણ નિર્ણય વિશે માહિતી મેળવી શક્યા ન હતા.
જેમ કે- નાયબ સિંહ સૈની ક્યાંથી ચૂંટણી લડશે અને ઉમેદવાર ગોપાલ કાંડા સામે પોતાનું નામાંકન પાછું ખેંચશે કે નહીં? એવું કહેવાય છે કે સંઘના અધિકારીઓએ એ વિસ્તારો પર ખાસ ધ્યાન રાખ્યું હતું, જેઓ ભૂપિન્દર સિંહ હુડ્ડા પરિવારનો સીધો ગઢ ન હતો.
જાટ વિરુદ્ધ બિન-જાટની તૈયાર વ્યૂહરચના
RSS સાથે સંકળાયેલા સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, અગાઉની જેમ, સંગઠને હરિયાણામાં જાટ વિરુદ્ધ બિન-જાટની રણનીતિ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું હતું. સંઘના અધિકારીઓએ ગામડે ગામડે જઈને મતદારોનો પ્રચાર કર્યો હતો. હરિયાણાના રાજકારણમાં 2014થી જાટ વિરુદ્ધ બિન-જાટ મતોનો ટ્રેન્ડ ચાલી રહ્યો છે.
હરિયાણાની 36 જાતિઓમાં જાટ એક તરફ છે, જ્યારે 35 સમુદાય બીજી તરફ છે. આ 35 સમુદાયોમાં દલિત, આહીર, ગુર્જર અને બ્રાહ્મણ જેવી મોટી વસ્તી જાતિઓ પણ છે. તેની અસર હરિયાણાના પરિણામો પર પણ જોવા મળી હતી. અહિરવાલ અને ગુર્જરની જમીનમાં સત્તા વિરોધી હોવા છતાં ભાજપે સારું પ્રદર્શન કર્યું છે. ચૂંટણી પહેલા ભાજપે બ્રાહ્મણોને આકર્ષવા માટે મોહન લાલ બડોલીને પ્રદેશ અધ્યક્ષ જાહેર કર્યા હતા. આ નિર્ણય પાર્ટી માટે પણ ફાયદાકારક સાબિત થયો.
ખટ્ટરને સાઈડલાઈન કરીને મુખ્ય મતદારોને ઉમેર્યા
હરિયાણામાં ભાજપના મુખ્ય મતદારોમાં સૌથી વધુ નારાજગી મનોહર લાલ ખટ્ટર પ્રત્યે હતી. કાર્યકર્તાઓએ કહ્યું કે ખટ્ટર કોઈનું સાંભળતા નથી. ભાજપે ચૂંટણી પહેલા ખટ્ટરને સીએમની ખુરશી પરથી હટાવ્યા, પરંતુ લોકસભાની ટિકિટ વિતરણમાં ખટ્ટરનો દબદબો ચાલુ રહ્યો હતો. RSSએ વિધાનસભા ચૂંટણીમાં ખટ્ટરના વર્ચસ્વને સંપૂર્ણપણે નષ્ટ કરી નાખ્યું. કુરુક્ષેત્રની રેલીમાં ખટ્ટર માત્ર એક જ વખત વડાપ્રધાન મોદી સાથે સ્ટેજ પર જોવા મળ્યા હતા. આ પછી મોટા નેતાઓએ ખટ્ટર સાથે કોઈ રેલી કરી નથી. ટિકિટ વિતરણમાં પણ ખટ્ટરના નજીકના લોકોને પ્રાધાન્ય આપવામાં આવ્યું ન હતું.
કોંગ્રેસની જૂથબંધી બેઠકો પર ફોકસ
હરિયાણા ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસ 3 જૂથોમાં વહેંચાઈ ગઈ હતી. એક જૂથ ભૂપિન્દર સિંહ હુડ્ડા અને ઉદય ભાનનો હતો. બીજો જૂથ કુમારી સેલજા અને રણદીપ સુરજેવાલાનો હતો અને ત્રીજો જૂથ કેપ્ટન અજય યાદવનો હતો, જેમાં કેટલાક આહીર અને ગુર્જર નેતાઓનો સમાવેશ થતો હતો. કોંગ્રેસની ટિકિટ વહેંચણીમાં હુડ્ડા જૂથનો વિજય થયો હતો, ત્યારબાદ પાર્ટીમાં મડાગાંઠ શરૂ થઈ ગઈ હતી. RSSએ તરત જ આ તક ઝડપી લીધી. સંઘે એ બેઠકો પર વિશેષ ધ્યાન આપ્યું જ્યાં કોંગ્રેસ જૂથવાદને કારણે અટવાઈ ગઈ હતી. જેમાં કાલકા, જીંદ, નરવાના અને અસંધ જેવી સીટોનો સમાવેશ થાય છે. આ બેઠકો પર ભાજપને શાનદાર પરિણામો મળ્યા છે.
Source link
