નેશનલ કમિશન ફોર પ્રોટેક્શન ઓફ ચાઈલ્ડ રાઈટ્સ (NCPCR) એ ઉત્તરાખંડ મદરેસા બોર્ડને ભંગ કરવાની ભલામણ કરી છે. કમિશને તમામ રાજ્યોના મુખ્ય સચિવોને પત્ર લખીને વિનંતી કરી છે કે બાળકોને ઔપચારિક શિક્ષણ પ્રણાલી સાથે જોડવા માટે મદરેસા બોર્ડને બંધ કરવામાં આવે.
NCPCRએ મદરેસામાં ભણતા બાળકોને અન્ય શાળાઓમાં દાખલ કરવાની પણ ભલામણ કરી છે. આયોગે બાળકોના મૂળભૂત અધિકારો અને લઘુમતી સમુદાયોના અધિકારો વચ્ચે ઉદ્ભવતા વિરોધાભાસ પર ચિંતા વ્યક્ત કરી છે.
પત્રમાં શું કરી ભલામણ ?
NCPCR અનુસાર, બાળકોને માત્ર મદરેસા જેવી ધાર્મિક સંસ્થાઓમાં મોકલવાથી (RTE) એક્ટ 2009 હેઠળ તેમના અધિકારોથી વંચિત કરવામાં આવે છે. પંચે કહ્યું કે બંધારણના અનુચ્છેદ 29 અને 30 લઘુમતી સમુદાયોના અધિકારોનું રક્ષણ કરે છે. પરંતુ આનો અર્થ એ નથી કે બાળકોને ઔપચારિક શિક્ષણથી દૂર રાખવા જોઈએ. કમિશન માને છે કે તમામ બાળકોને સમાન અને ઔપચારિક શિક્ષણ પૂરું પાડવાની જવાબદારી સરકારની છે, પછી ભલે તેઓ કોઈપણ સમુદાયના હોય. પત્રમાં એ પણ ઉલ્લેખ કર્યો છે કે માત્ર મદ્રેસા બોર્ડની રચના અથવા UDISE કોડ લેવાથી એ સુનિશ્ચિત થતું નથી કે મદરેસાઓ RTE કાયદાનું પાલન કરી રહ્યાં છે.
પંચે સ્પષ્ટતા કરી હતી કે મદરેસામાં ભણતા બાળકોને ધાર્મિક શિક્ષણની સાથે સાથે ઔપચારિક શિક્ષણનો પણ અધિકાર છે, જો મદરેસાઓ આમ ન કરી રહી હોય તો તેને બંધ કરી દેવી જોઈએ. આ સાથે રાજ્ય સરકારને મદરેસા બોર્ડ અને મદરેસાઓને આપવામાં આવતી નાણાકીય સહાય રોકવાની ભલામણ કરવામાં આવી છે.
NCPCRએ કરી આ માગ
NCPCRએ પત્રમાં એવું પણ સૂચન કર્યું છે કે મદરેસામાં ભણતા તમામ બિન-મુસ્લિમ બાળકોને તાત્કાલિક ધોરણે ઔપચારિક શાળાઓમાં ટ્રાન્સફર કરવામાં આવે. ઉત્તરાખંડની મદરેસાઓમાં 749 બિન-મુસ્લિમ બાળકો અભ્યાસ કરે છે, તેમને ઔપચારિક શિક્ષણ આપવું જોઈએ.
કમિશને કહ્યું કે મુસ્લિમ સમુદાયના બાળકો, પછી ભલે તે માન્ય હોય કે અમાન્ય મદરેસામાં ભણતા હોય, તેમને પણ ઔપચારિક શિક્ષણ માટે શાળાઓમાં પ્રવેશ આપવો જોઈએ.
તપાસમાં ખામીઓ મળી
NCPCRના અધ્યક્ષ પ્રિયંક કાનુન્ગોએ મે 2024માં દેહરાદૂનની કેટલીક મદરેસાઓનું નિરીક્ષણ કર્યું હતું, જ્યાં તેમને ઘણી ખામીઓ જોવા મળી હતી. પંચે નિરીક્ષણ કર્યા બાદ જ આ પગલું ભરવાનો નિર્ણય કર્યો હતો.
આ પછી NCPCRએ તમામ રાજ્યોના મુખ્ય સચિવોને પત્ર મોકલીને મદરેસા બોર્ડને ભંગ કરવાની ભલામણ કરી છે. પંચે કહ્યું કે મદરેસાઓમાં બાળકોને યોગ્ય ઔપચારિક શિક્ષણ આપવાની દિશામાં આ જરૂરી પગલું છે.
ઉત્તરાખંડ મદરેસા બોર્ડે શું કહ્યું?
ઉત્તરાખંડ મદરેસા બોર્ડના અધ્યક્ષ મુફ્તી સમૂન કાસમીએ આ ભલામણના જવાબમાં કહ્યું કે મદરેસામાં NCERT અભ્યાસક્રમ લાગુ છે. જો NCERTને બદલે કોઈપણ મદરેસામાં માત્ર ધાર્મિક શિક્ષણ આપવામાં આવશે તો આવી મદરેસાઓ બંધ થઈ જશે. મુફ્તી સમૂન કાસમીએ કહ્યું કે રાજ્યમાં મદરેસાઓ આરટીઈ એક્ટ હેઠળ કામ કરી રહી છે અને ઔપચારિક શિક્ષણ પ્રણાલી સાથે જોડાયેલ છે. તેમ છતાં જો કોઈ મદરેસામાં ગેરરીતિ જણાશે તો કાર્યવાહી કરવામાં આવશે.
Source link
