વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની આગેવાની હેઠળની કેબિનેટે ભારતમાં વન નેશન વન ઇલેક્શનના પ્રસ્તાવને મંજૂરી આપી દીધી છે. બુધવારે મળેલી બેઠકમાં મોદી કેબિનેટે દેશમાં એકસાથે ચૂંટણી કરાવવાના પ્રસ્તાવને મંજૂરી આપી હતી. મળતી માહિતી મુજબ, બપોરે 3 વાગ્યે મોદી કેબિનેટની બેઠકમાં લેવાયેલા નિર્ણયો અંગે માહિતી આપવામાં આવશે. હવે આ મુદ્દે દેશમાં રાજકારણ ગરમાયું છે. કોંગ્રેસે આ નિર્ણયને મુદ્દાઓ પરથી ધ્યાન હટાવવાનો નિર્ણય ગણાવ્યો હતો.
32 રાજકીય પક્ષોનું સમર્થન
પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ રામનાથ કોવિંદની આગેવાની હેઠળની સમિતિએ ‘એક રાષ્ટ્ર, એક ચૂંટણી’ના મુદ્દે 62 પક્ષોનો સંપર્ક કર્યો હતો અને પ્રતિક્રિયા આપનાર 47 રાજકીય પક્ષોમાંથી 32 પક્ષોએ એક સાથે ચૂંટણી કરાવવાના વિચારને સમર્થન આપ્યું હતું, જ્યારે 15 પક્ષોએ તેનો વિરોધ કર્યો હતો. . રિપોર્ટ અનુસાર, કુલ 15 પક્ષોએ જવાબ આપ્યો નથી.
પ્રથમ તબક્કામાં લોકસભા અને વિધાનસભાની ચૂંટણી
કેન્દ્રીય મંત્રી અશ્વિની વૈષ્ણવે પ્રેસ કોન્ફરન્સમાં આ વિશે વિગતવાર માહિતી આપી. તેમણે કહ્યું- પ્રથમ તબક્કામાં લોકસભા અને વિધાનસભાની ચૂંટણી થશે અને 100 દિવસ પછી સ્થાનિક સંસ્થાઓની ચૂંટણી યોજાશે. તેમણે કહ્યું કે સમિતિના સૂચનો પર દેશભરમાં ચર્ચા કરવામાં આવશે. દરેકને આ અંગે પોતાનો અભિપ્રાય આપવા વિનંતી છે. આ સિસ્ટમ લોકશાહીને મજબૂત કરશે અને ખર્ચ બચાવશે.
વન નેશન વન ઈલેક્શન..10 મોટા મુદ્દાઓમાં સમજો ગણિત
- આ રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે પહેલા તબક્કામાં લોકસભા અને રાજ્ય વિધાનસભાની ચૂંટણી એકસાથે થવી જોઈએ. વધુમાં એવી ભલામણ કરવામાં આવી છે કે લોકસભા અને રાજ્ય વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ એકસાથે પૂર્ણ થયાના 100 દિવસમાં સ્થાનિક સંસ્થાઓની ચૂંટણીઓ પણ કરાવવામાં આવે. સમિતિની ભલામણમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, સમગ્ર દેશમાં મતદારો માટે એક જ મતદાર યાદી હોવી જોઈએ. દરેક માટે એક સામાન્ય મતદાર કાર્ડ હોવું જોઈએ.”
- કેન્દ્ર સરકારને શિયાળુ સત્રમાં સંસદ દ્વારા પસાર કરાયેલ વન નેશન વન ઈલેક્શન બિલ મળશે, ત્યારબાદ તે કાયદો બની જશે. પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિની આગેવાની હેઠળની સમિતિએ વન નેશન વન ઈલેક્શનને લઈને દેશના 62 રાજકીય પક્ષોનો સંપર્ક કર્યો હતો, જેમાંથી તેમને 32 પક્ષોનું સમર્થન મળ્યું હતું. જેમાં 15 પાર્ટીઓએ વન નેશનલ વન ઈલેક્શનને સમર્થન આપ્યું ન હતું અને 15 પાર્ટીઓએ કોઈ જવાબ આપ્યો ન હતો.
- સમિતિએ રાજ્ય ચૂંટણી સત્તાવાળાઓ સાથે પરામર્શ કરીને ભારતના ચૂંટણી પંચ વતી સામાન્ય મતદાર યાદી અને મતદાર ઓળખ કાર્ડ બનાવવાની પણ ભલામણ કરી હતી. હાલમાં, લોકસભા અને વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ કરાવવાની જવાબદારી ભારતના ચૂંટણી પંચની છે, જ્યારે મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન અને પંચાયતોની સ્થાનિક સંસ્થાઓની ચૂંટણીઓ રાજ્ય ચૂંટણી પંચ દ્વારા હાથ ધરવામાં આવે છે. સમિતિએ 18 બંધારણીય સુધારાઓની ભલામણ કરી હતી, જેમાંથી મોટા ભાગનાને રાજ્યની વિધાનસભાઓની મંજૂરીની જરૂર રહેશે નહીં. જો કે, આ માટે કેટલાક બંધારણીય સુધારા બિલની જરૂર પડશે, જેને સંસદ દ્વારા પસાર કરવાની જરૂર પડશે.
- પીએમ મોદીએ અનેક પ્રસંગોએ એક દેશ એક ચૂંટણીને સમર્થન આપ્યું છે. PMએ કહ્યું હતું કે દેશમાં માત્ર ત્રણ કે ચાર મહિના માટે ચૂંટણી થવી જોઈએ. આખા વર્ષ દરમિયાન રાજકારણ ન થવું જોઈએ. એકસાથે ચૂંટણી યોજવાથી દેશના સંસાધનોની બચત થશે.” PM મોદીએ લાલ કિલ્લાની કિલ્લા પરથી પણ કહ્યું હતું કે, “દેશે એક રાષ્ટ્ર, એક ચૂંટણી માટે આગળ આવવું પડશે.
- કાયદા પંચ 2029 થી સરકારના ત્રણ સ્તરો – લોકસભા, રાજ્ય વિધાનસભાઓ અને નગરપાલિકાઓ અને પંચાયતો જેવી સ્થાનિક સંસ્થાઓ માટે એકસાથે ચૂંટણી યોજવાની જોગવાઈની ભલામણ કરી રહ્યું છે અને મામલાઓમાં એકતા સરકારની રચના કરી રહી છે.
- ભાજપના ઘણા વરિષ્ઠ નેતાઓએ વન નેશન વન ઇલેક્શનની હિમાયત કરી છે. ગૃહ મંત્રી અમિત શાહે મંગળવારે (17 સપ્ટેમ્બર 2024) કહ્યું હતું કે ભાજપની આગેવાની હેઠળની NDA સરકાર તેના વર્તમાન કાર્યકાળ દરમિયાન જ વન નેશન વન ઇલેક્શન લાગુ કરશે. તેમણે કહ્યું હતું કે, અમારી યોજના આ સરકારના કાર્યકાળ દરમિયાન જ ‘એક રાષ્ટ્ર, એક ચૂંટણી’ની વ્યવસ્થા લાગુ કરવાની છે.
- કેન્દ્રીય મંત્રી અશ્વિની વૈષ્ણવે કેબિનેટના નિર્ણયોની માહિતી આપતા કહ્યું કે, દેશમાં 1951 થી 1967 સુધી એક સાથે ચૂંટણીઓ યોજાઈ હતી. તેમણે કહ્યું કે, સમાજના તમામ વર્ગો પાસેથી અભિપ્રાયો માંગવામાં આવ્યા હતા. આગામી કેટલાક મહિનામાં સર્વસંમતિ બનાવવાનો પ્રયાસ કરશે. સમિતિએ આ વિષય પર 191 દિવસ સુધી કામ કર્યું. સમિતિને આ વિષય પર 21 હજાર 558 પ્રતિભાવો મળ્યા હતા. જેમાંથી 80 ટકા લોકોએ એક દેશ, એક ચૂંટણીને સમર્થન આપ્યું હતું.
- હવે વન નેશન વન ઈલેક્શનને લઈને દેશમાં રાજકારણ ગરમાયું છે. કોંગ્રેસ અધ્યક્ષ મલ્લિકાર્જુન ખડગેએ કહ્યું કે વન નેશન વન ઈલેક્શનની સિસ્ટમ વ્યવહારુ નથી અને ભાજપ ચૂંટણી સમયે તેના દ્વારા વાસ્તવિક મુદ્દાઓ પરથી ધ્યાન હટાવવાનો પ્રયાસ કરે છે. તેમણે કહ્યું કે, એક દેશ, એક ચૂંટણીની વ્યવસ્થા ચાલવાની નથી.
- કેન્દ્રીય મંત્રી અને બીજેપીના ફાયર બ્રાન્ડ લીડર ગિરિરાજ સિંહે વન નેશન વન ઈલેક્શનનું સમર્થન કર્યું. તેમણે કહ્યું કે દેશના તમામ મુખ્ય ન્યાયાધીશો, દેશના તમામ નેતાઓ, રાજકીય પક્ષો, દેશના દરેક ચેમ્બર ઓફ કોમર્સ સાથે ચર્ચા કરવામાં આવી હતી અને આજે કેબિનેટની મંજૂરી આપવામાં આવી છે. દેશના વિકાસ માટે વન નેશન વન ઇલેક્શન જરૂરી છે. કાયદો અને વ્યવસ્થા માટે તે જરૂરી છે કારણ કે તમામ દળો ત્યાં બે-ત્રણ મહિનાથી તૈનાત હોય છે. દેશની પ્રગતિ માટે તે જરૂરી છે.
- વન નેશન વન ઇલેક્શન સિસ્ટમ લાગુ કરવાની તૈયારીઓ વચ્ચે, કેન્દ્ર સરકારને સોમવારે (16 સપ્ટેમ્બર 2024) ના રોજ મુખ્ય ઘટક JDUનું સમર્થન મળ્યું. જેડીયુ વતી એવું કહેવામાં આવ્યું હતું કે આનાથી નીતિઓમાં સાતત્ય જળવાઈ રહેશે અને વારંવાર ચૂંટણીઓથી ઊભી થતી સમસ્યાઓ પણ ટાળી શકાશે.
વન નેશન વન ઇલેક્શનથી શું બદલાશે?
હવે લોકસભા અને વિધાનસભાની ચૂંટણી એક સાથે થશે
- મોદી કેબિનેટે વન નેશન વન ઇલેક્શનના પ્રસ્તાવને આપી મંજૂરી
- પ્રથમ તબક્કામાં લોકસભા અને વિધાનસભાની ચૂંટણી
- બીજા તબક્કામાં સ્થાનિક સંસ્થાઓની ચૂંટણી 100 દિવસમાં થઈ શકે
- ચૂંટણી પંચ આ ચૂંટણીઓ માટે એક જ મતદાર યાદી તૈયાર કરી શકે
- પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ રામનાથ કોવિંદના નેતૃત્વમાં બનાવી હતી સમિતિ
- સમિતિએ ‘એક રાષ્ટ્ર, એક ચૂંટણી’ના મુદ્દે 62 પક્ષોનો સંપર્ક કર્યો
- 47 રાજકીય પક્ષોમાંથી 32 પક્ષોએ એક સાથે ચૂંટણીના વિચારને સમર્થન
એક સાથે ચૂંટણીથી શું ફાયદો થશે?
- ચૂંટણી પાછળ ખર્ચેલા કરોડો રૂપિયાની બચત
- વારંવાર ચૂંટણી યોજવાથી સ્વતંત્રતા
- ફોકસ ચૂંટણી પર નહીં પરંતુ વિકાસ પર રહેશે
- આચારસંહિતાની વારંવાર અસર થાય છે
- કાળું નાણું પણ અંકુશમાં આવશે
Source link
