વિશ્વ પ્રસિદ્ધ તિરુપતિ બાલાજી મંદિરના પ્રસાદને લઈને આંધ્રપ્રદેશના રાજકારણમાં ખળભળાટ મચી ગયો છે. મુખ્યમંત્રી ચંદ્રબાબુ નાયડુએ પૂર્વ મુખ્યમંત્રી જગન મોહન રેડ્ડી સરકાર પર ગંભીર આરોપ લગાવ્યા છે. તેઓનો આરોપ છે કે, અગાઉ તિરુપતિ મંદિરના પ્રસાદમાં પશુઓની ચરબીનો ઉપયોગ થતો હતો. તિરુપતિ મંદિરના પ્રસાદ દેશભરમાં પ્રખ્યાત છે. મંદિરમાં પ્રસાદ તરીકે લાડુ આપવામાં આવે છે. તિરુપતિ મંદિરમાં પ્રસાદની પરંપરા 200 વર્ષ જૂની છે. ચાલો જાણીએ આ મંદિરનો વિશેષ પ્રસાદ કેવી રીતે બનાવવામાં આવે છે.
તિરુપતિ મંદિરમાં આપવામાં આવે છે ખાસ પ્રસાદ
તિરુપતિ મંદિરમાં ખાસ પ્રકારના લાડુનો પ્રસાદ મળે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ પ્રસાદ વિના દર્શન પૂર્ણ થતા નથી. મંદિરમાં પ્રસાદ અલગ અલગ રીતે બનાવવામાં આવે છે. તેઓ સંપૂર્ણ શુદ્ધતા સાથે બનાવવામાં આવે છે. લાડુ પોટ્ટુ એક રસોડું છે જ્યાં લાડુ તૈયાર કરવામાં આવે છે. અગાઉ પ્રસાદ બનાવવા માટે લાકડાનો ઉપયોગ થતો હતો. પરંતુ 1984 પછી એલપીજી ગેસનો ઉપયોગ થવા લાગ્યો. લાડુ પોટ્ટુમાં રોજના 8 લાખ લાડુ તૈયાર કરવાની ક્ષમતા છે.
મંદિરનો પ્રસાદ કેવી રીતે બને છે?
તિરુપતિ મંદિરમાં પ્રસાદ બનાવવા માટે એક ખાસ પદ્ધતિનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. તેને દિત્તમ કહેવામાં આવે છે. આ પ્રસાદ બનાવવામાં વપરાતી સામગ્રી અને તેના પ્રમાણની યાદી છે. અત્યાર સુધીના ઈતિહાસમાં દિત્તમને માત્ર 6 વખત બદલવામાં આવ્યો છે. હાલમાં પ્રસાદમાં ચણાનો લોટ, કાજુ, ઈલાયચી, ઘી, ખાંડ, સાકર અને કિસમિસ ઉમેરવામાં આવે છે. દરરોજ પ્રસાદ તૈયાર કરવા માટે 10 ટન ચણાનો લોટ, 10 ટન ખાંડ, 700 કિલો કાજુ, 150 કિલો ઈલાયચી, 300થી 400 લિટર ઘી, 500 કિલો સાકર અને 540 કિલો કિસમિસનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.
દરરોજ 620 રસોઈયા કરે છે કામ
લાડુ પોટ્ટુમાં લાડુ બનાવવા માટે દરરોજ 620 રસોઈયા કામ કરે છે. આને પોટુ કર્મીકલુ કહેવામાં આવે છે. તેમાંથી 150 કર્મચારીઓ નિયમિત અને 350 કર્મચારીઓ કોન્ટ્રાક્ટ પર કામ કરે છે. આ કર્મચારીઓમાંથી 247 શેફ છે.
લાડુનું વજન 60-70 ગ્રામ
મંદિરમાં અનેક પ્રકારના પ્રસાદ બનાવવામાં આવે છે. મંદિરમાં આવતા તમામ ભક્તોને પ્રોક્તમ લાડુ નિયમિતપણે આપવામાં આવે છે. તેનું વજન 60-70 ગ્રામ છે. અસ્થાનામના લાડુ ખાસ તહેવારો પર બનાવવામાં આવે છે. તેનું વજન 750 ગ્રામ છે. તેમાં કાજુ, બદામ અને કેસર મોટી માત્રામાં હોય છે. કલ્યાણોત્સવમના લાડુ કેટલાક વિશેષ ભક્તોને આપવામાં આવે છે.
200 વર્ષ જૂની છે પ્રસાદની પરંપરા
તિરુપતિ મંદિરમાં પ્રસાદ આપવાની પરંપરા 200 વર્ષ જૂની છે. તિરુમાલા તિરુપતિ દેવસ્થાનમ (TTD)એ 1803માં પ્રસાદ તરીકે બુંદીનું વિતરણ કરવાનું શરૂ કર્યું. પરંતુ આ પરંપરા વર્ષ 1940માં બદલાઈ ગઈ હતી. બૂંદીની જગ્યાએ લાડુનો ઉપયોગ શરૂ થયો. TTDએ વર્ષ 1950માં પ્રસાદમાં વપરાતી સામગ્રીનો જથ્થો નક્કી કર્યો હતો. દિત્તમમાં છેલ્લો ફેરફાર વર્ષ 2001માં કરવામાં આવ્યો હતો, જે આજ સુધી લાગુ છે.
શું છે મંદિરના રહસ્યો?
તિરુપતિ બાલાજી મંદિરના મંદિર સાથે જોડાયેલા ઘણા રહસ્યો છે.
- એવું કહેવાય છે કે, ભગવાન વેંકટેશ્વર સ્વામીની મૂર્તિ પરના વાળ વાસ્તવિક છે. આ વાળ હંમેશા મુલાયમ રહે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે અહીં ભગવાન સ્વયં નિવાસ કરે છે.
- ભગવાનને પરસેવો પણ થાય છે, પરસેવાના ટીપાં દેખાય છે. આ પણ એક રહસ્ય છે.
- જ્યારે તમે ગર્ભગૃહમાં પ્રવેશશો ત્યારે મધ્યમાં મૂર્તિ દેખાશે અને જ્યારે તમે ગર્ભગૃહમાંથી બહાર આવો છો ત્યારે જમણી બાજુ ભગવાનની મૂર્તિ જોવા મળશે.
- જ્યારે ભગવાનનો શ્રૃંગાર દૂર કરવામાં આવે છે, ત્યારે તેને સ્નાન કરાવવામાં આવે છે અને ચંદનની પેસ્ટ લગાવવામાં આવે છે અને જ્યારે તેને દૂર કરવામાં આવે છે, ત્યારે ભગવાન વેંકટેશ્વરના હૃદયમાં માતા લક્ષ્મીની આકૃતિ દેખાય છે.
- એવું માનવામાં આવે છે કે ભગવાનના આ સ્વરૂપમાં માતા લક્ષ્મીનો પણ સમાવેશ થાય છે. એટલા માટે મૂર્તિને પુરૂષ અને સ્ત્રી બન્ને વસ્ત્રો પહેરાવવામાં આવે છે.
- મંદિરમાં હંમેશા દીવો જલતો રહે છે. રહસ્ય એ છે કે આ દીવામાં ક્યારેય તેલ કે ઘી નાખવામાં આવતું નથી.
- જ્યારે કોઈ વ્યક્તિ મૂર્તિ પર કાન રાખીને સાંભળે છે ત્યારે સમુદ્રના મોજાઓનો અવાજ સંભળાય છે.
Source link
