Project Cheetah Botswana: ભારત દક્ષિણ આફ્રિકાના બોત્સ્વાનાથી 8 વધુ ચિત્તા લાવશે, પહેલા ચાર મે મહિનામાં લાવવામાં આવે તેવી અપેક્ષા છે.

દક્ષિણ આફ્રિકાના બોત્સ્વાનાથી બે તબક્કામાં આઠ ચિત્તા ભારત લાવવામાં આવશે, જેમાંથી ચાર મે સુધીમાં લાવવામાં આવશે. મધ્યપ્રદેશ સરકાર દ્વારા જારી કરાયેલા એક પ્રકાશનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે શુક્રવારે ભોપાલમાં કેન્દ્રીય પર્યાવરણ, વન અને આબોહવા પરિવર્તન મંત્રી ભૂપેન્દ્ર યાદવ અને મધ્યપ્રદેશના મુખ્યમંત્રી મોહન યાદવની હાજરીમાં પ્રોજેક્ટ ચિત્તાની સમીક્ષા બેઠકમાં હાજરી આપનારા રાષ્ટ્રીય વાઘ સંરક્ષણ સત્તામંડળ (NTCA) ના અધિકારીઓ દ્વારા આ માહિતી આપવામાં આવી હતી.

દક્ષિણ આફ્રિકાના બોત્સ્વાનાથી આઠ ચિત્તાઓને બે તબક્કામાં ભારત લાવવામાં આવશે. આમાંથી ચાર મે મહિનામાં જ લાવવામાં આવશે. મધ્યપ્રદેશ સરકાર દ્વારા જારી કરાયેલા એક પ્રકાશનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે રાષ્ટ્રીય વાઘ સંરક્ષણ સત્તામંડળ (NTCA) ના અધિકારીઓએ આ માહિતી આપી છે. આ અધિકારીઓએ કેન્દ્રીય પર્યાવરણ, વન અને આબોહવા પરિવર્તન મંત્રી ભૂપેન્દ્ર યાદવ અને મધ્યપ્રદેશના મુખ્યમંત્રી મોહન યાદવની હાજરીમાં પ્રોજેક્ટ ચિત્તાની સમીક્ષા બેઠકમાં હાજરી આપી હતી.

“દક્ષિણ આફ્રિકા, બોત્સ્વાના અને કેન્યાથી વધુ ચિત્તાઓને ભારતમાં લાવવાના પ્રયાસો ચાલુ છે,” NTCA અધિકારીઓને ટાંકીને રિલીઝમાં જણાવાયું છે. આઠ ચિત્તાઓને બે તબક્કામાં ભારત લાવવામાં આવશે. મે 2025 સુધીમાં બોત્સ્વાનાથી ચાર ચિત્તા ભારત લાવવાની યોજના છે. આ પછી વધુ ચાર ચિત્તા લાવવામાં આવશે. હાલમાં, ભારત અને કેન્યા વચ્ચે એક કરારને અંતિમ સ્વરૂપ આપવામાં આવી રહ્યું છે.

પ્રોજેક્ટ ચિત્તા

બેઠકમાં, NTCA ના અધિકારીઓએ માહિતી આપી હતી કે અત્યાર સુધીમાં દેશમાં ચિત્તા પ્રોજેક્ટ પર 112 કરોડ રૂપિયાથી વધુ ખર્ચ કરવામાં આવ્યો છે, જેમાંથી 67 ટકા ખર્ચ મધ્યપ્રદેશમાં ચિત્તા પુનર્વસન પર કરવામાં આવ્યો છે. ‘પ્રોજેક્ટ ચિત્તા’ હેઠળ, ચિત્તાઓને હવે તબક્કાવાર ગાંધી સાગર અભયારણ્યમાં પણ ખસેડવામાં આવશે. ગાંધી સાગર અભયારણ્ય રાજસ્થાનની સરહદને અડીને આવેલું છે, તેથી મધ્યપ્રદેશ અને રાજસ્થાન વચ્ચે આંતરરાજ્ય ચિત્તા સંરક્ષણ ક્ષેત્ર સ્થાપિત કરવા માટે સૈદ્ધાંતિક કરાર પર હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા છે.

હાલમાં, ‘ચિત્તા મિત્ર’ ની ક્ષમતા વધારવા માટે, તેમને કુનો રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાન અને ગાંધી સાગર અભયારણ્યમાં વિશેષ તાલીમ આપવામાં આવી રહી છે. બેઠકમાં, વન અધિકારીઓએ માહિતી આપી હતી કે હાલમાં કુનો રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાન (KNP) માં 26 દીપડા છે, જેમાંથી 16 ખુલ્લા જંગલમાં અને 10 પુનર્વસન કેન્દ્રો (ઘેરાઓ) માં છે.

‘સેટેલાઇટ કોલર આઈડી’નો ઉપયોગ કરીને 24 કલાક દેખરેખ

અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું કે ચિત્તાઓ પર નજર રાખવા માટે ‘સેટેલાઇટ કોલર આઈડી’નો ઉપયોગ કરીને 24 કલાક દેખરેખ રાખવામાં આવી રહી છે. તેમણે કહ્યું કે માદા ચિત્તા જ્વાલા, આશા, ગામિની અને વીરાએ બચ્ચાને જન્મ આપ્યો છે. એટલું જ નહીં, બે વર્ષમાં KNPમાં પ્રવાસીઓની સંખ્યા બમણી થઈ ગઈ છે.

અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું કે, “રાજ્ય સરકારે કુનોમાં ચિત્તા સફારી શરૂ કરવાની પરવાનગી માંગતી સુપ્રીમ કોર્ટમાં અરજી દાખલ કરી છે. વન વિસ્તારો અથવા ઇકો-સેન્સિટિવ ઝોનમાં સફારી શરૂ કરવા માટે આ પરવાનગી જરૂરી છે. આ અરજી પર નિર્ણય લેવાનો બાકી છે.” અધિકારીઓના જણાવ્યા અનુસાર, 17 સપ્ટેમ્બર, 2022 ના રોજ KNP માં આઠ નામિબિયન ચિત્તા, જેમાં પાંચ માદા અને ત્રણ નરનો સમાવેશ થાય છે, મુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા. તેમના જણાવ્યા મુજબ, ફેબ્રુઆરી 2023 માં, દક્ષિણ આફ્રિકાથી 12 વધુ ચિત્તાઓને KNP માં ખસેડવામાં આવ્યા હતા. હાલમાં, KNP માં 26 ચિત્તા છે, જેમાં ભારતમાં જન્મેલા 14 બચ્ચાનો સમાવેશ થાય છે.