આજના સમયમાં દરેક નાગરિક માટે આધાર કાર્ડ સૌથી મહત્વપૂર્ણ ઓળખ દસ્તાવેજ બની ગયું છે. તે યુનિક આઇડેન્ટિફિકેશન ઓથોરિટી ઓફ ઇન્ડિયા (UIDAI) દ્વારા જારી કરાયેલ 12-અંકનો યુનિક આઇડેન્ટિફિકેશન નંબર છે. કોઈપણ સરકારી કે ખાનગી કામ માટે, જેમ કે બેંક ખાતું ખોલાવવા, શાળા/કોલેજમાં પ્રવેશ મેળવવા, મુસાફરી કરવા, મોબાઈલ સિમ લેવા અથવા સબસિડી મેળવવા માટે આધાર કાર્ડ જરૂરી છે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે તેનો દુરુપયોગ તમારા માટે નાણાકીય નુકસાન અને છેતરપિંડીનું કારણ બની શકે છે?
તેથી, તમારા આધાર કાર્ડનો દુરુપયોગ તો નથી થઈ રહ્યો ને તેની ખાતરી કરવા માટે તમે સમય સમય પર તપાસ કરતા રહો તે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ બની જાય છે. ચાલો જોઈએ કે જો તમને કોઈ શંકાસ્પદ પ્રવૃત્તિ દેખાય તો તમે કેવી રીતે શોધી શકો છો અને કયા પગલાં લેવા જોઈએ.
તમારા આધારનો દુરુપયોગ થઈ રહ્યો છે કે નહીં તે કેવી રીતે શોધી શકાય?
તમે UIDAI ની MyAadhaar વેબસાઇટ પર જઈને તમારા આધાર કાર્ડનો પ્રમાણીકરણ ઇતિહાસ ચકાસી શકો છો. આ સુવિધાની મદદથી, તમે જાણી શકો છો કે તમારા આધાર કાર્ડનો ઉપયોગ ક્યારે, ક્યાં અને કયા હેતુ માટે કરવામાં આવ્યો છે.
આધાર ઇતિહાસ તપાસવાની પ્રક્રિયા:
1. સૌ પ્રથમ https://myaadhaar.uidai.gov.in વેબસાઇટ પર જાઓ.
2. OTP દ્વારા લોગ ઇન કરો.
3. આધાર નંબર અને કેપ્ચા કોડ દાખલ કરો અને સબમિટ કરો.
4. લોગ ઇન કર્યા પછી, “પ્રમાણીકરણ ઇતિહાસ” વિકલ્પ પસંદ કરો.
5. તમે જે સમયગાળો તપાસવા માંગો છો તે પસંદ કરો.
6. બધી પ્રવૃત્તિઓની યાદી દેખાશે, જ્યાંથી તમે જોઈ શકો છો કે તમારા આધારનો ઉપયોગ ક્યાં અને કેવી રીતે થયો હતો.
જો આમાંની કોઈપણ પ્રવૃત્તિ તમને શંકાસ્પદ લાગે, તો તરત જ UIDAI ને તેની જાણ કરો.
અનધિકૃત પ્રવૃત્તિની જાણ કેવી રીતે કરવી?
જો તમને લાગે કે તમારા આધાર કાર્ડનો દુરુપયોગ થયો છે, તો તમે આ બે રીતે ફરિયાદ નોંધાવી શકો છો:
– UIDAI હેલ્પલાઇન નંબર 1947 પર કૉલ કરો (આ ટોલ-ફ્રી નંબર 24×7 ઉપલબ્ધ છે)
– ઇમેઇલ: તમારી ફરિયાદ અને સંબંધિત માહિતી UIDAI ને help@uidai.gov.in પર મેઇલ કરો .
આ ફરિયાદમાં, તમારે પ્રવૃત્તિની તારીખ, સમય અને સ્થળનો ઉલ્લેખ કરવો જોઈએ જેથી UIDAI ટીમ ઝડપથી તપાસ કરી શકે.
આધાર બાયોમેટ્રિક્સ લોક કરો
UIDAI એ વપરાશકર્તાઓને આ સુવિધા આપી છે કે તેઓ તેમની બાયોમેટ્રિક વિગતો (ફિંગરપ્રિન્ટ, આઇરિસ સ્કેન) લોક કરી શકે છે જેથી તેમની પરવાનગી વિના તેનો દુરુપયોગ ન થઈ શકે. જો તમે બાયોમેટ્રિક્સ લોક કરેલ હોય તો કોઈ પણ તમારા આધાર સાથે જોડાયેલ બાયોમેટ્રિક માહિતીનો ઉપયોગ કરી શકશે નહીં.
આધાર બાયોમેટ્રિક્સ લોક કરો
UIDAI એ વપરાશકર્તાઓને આ સુવિધા આપી છે કે તેઓ તેમની બાયોમેટ્રિક વિગતો (ફિંગરપ્રિન્ટ, આઇરિસ સ્કેન) લોક કરી શકે છે જેથી તેમની પરવાનગી વિના તેનો દુરુપયોગ ન થઈ શકે. જો તમે બાયોમેટ્રિક્સ લોક કરેલ હોય તો કોઈ પણ તમારા આધાર સાથે જોડાયેલ બાયોમેટ્રિક માહિતીનો ઉપયોગ કરી શકશે નહીં.
બાયોમેટ્રિક્સ લોકીંગ પ્રક્રિયા:
1. UIDAI વેબસાઇટ https://uidai.gov.in ની મુલાકાત લો.
2. “લોક/અનલોક બાયોમેટ્રિક્સ” વિભાગમાં જાઓ.
3. તમારું વર્ચ્યુઅલ ID (VID), નામ, PIN કોડ અને કેપ્ચા કોડ દાખલ કરો.
4. આ પછી તમને એક OTP મળશે જે તમારે ચકાસવાનું રહેશે.
5. ચકાસણી પછી તમે તમારી બાયોમેટ્રિક વિગતો લોક કરી શકો છો.
જ્યારે પણ જરૂર પડે ત્યારે આને અનલોક પણ કરી શકાય છે.
કઈ માહિતી અપડેટ કરવી:
– મોબાઇલ નંબર – OTP આધારિત સેવાઓ માટે
– સરનામું – સત્તાવાર પત્રવ્યવહાર માટે
બાયોમેટ્રિક વિગતો – જો લાંબા સમય સુધી અપડેટ ન કરવામાં આવે તો
તમે નજીકના આધાર સેવા કેન્દ્રની મુલાકાત લઈને આ અપડેટ મેળવી શકો છો.
આધાર કાર્ડ જેટલું મહત્વપૂર્ણ છે, તેનો દુરુપયોગ પણ એટલો જ ખતરનાક બની શકે છે. તેથી, દરેક આધાર ધારકે સમયાંતરે પોતાની આધાર પ્રવૃત્તિઓનું નિરીક્ષણ કરવું જોઈએ, શંકાસ્પદ પ્રવૃત્તિઓની જાણ કરવી જોઈએ અને પોતાના બાયોમેટ્રિક્સ સુરક્ષિત રાખવા જોઈએ. UIDAI એ બધા જરૂરી સાધનો અને સુવિધાઓ પૂરી પાડી છે, હવે તમારે ફક્ત સતર્ક રહેવાની જરૂર છે.
